Zijn monosacchariden koolhydraten?
Koolhydraten zijn, net als eiwitten en vetten, macronutriënten. Koolhydraten bestaan uit één of meer bouwstenen, de sachariden. Tijdens de spijsvertering worden uiteindelijk alle verteerbare koolhydraten afgebroken tot monosachariden. Heeft een sacharide een ringstructuur en is opgebouwd uit koolstof (C), waterstof (H) en zuurstof (O). De bekendste sacharide is glucose (C6H12O6). Volledig natuurlijk, verteerbaar Koolhydraten leveren, ongeacht de soort, 4 kilocalorieën per gram. Polyolen (suikeralcoholen) die als zoetstoffen worden gebruikt, hebben een andere calorische waarde.
Tabel 1 geeft een overzicht van de belangrijkste soorten koolhydraten in de voeding.
Monosachariden
Monosacchariden bestaan uit één sacharide.
Voorbeelden zijn: glucose, fructose en galactose. Monosacchariden bestaan uit een keten van 3-7 koolstofatomen, waarbij de ketens met 6 koolstofatomen in de natuur verreweg het meest voorkomen. Een aantal kortere-keten koolhydraten zijn ook van belang in de voeding. Door kleine verschillen in de ruimtelijke structuur zijn er vele tientallen monosacchariden.
Van deze groep zijn glucose en fructose het talrijkst. Glucose is een bouwsteen van vele lange polysacchariden, zoals zetmeel en cellulose. Glucose en fructose zijn ook de belangrijkste zoetstoffen in veel vruchten en honing. Arabinose, mannose en galactose zijn vooral belangrijk als bouwstenen van veel polysacchariden, ribose maakt deel uit van ons erfelijk materiaal (RNA en DNA). Xylose is een grondstof van het veel gebruikte xylitol. Tagatose wordt tegenwoordig gebruikt als alternatief voor kristalsuiker.
Je vindt ze in onze ijscalculator.
Verteerbaar en onverteerbaar
Koolhydraten kunnen worden onderverdeeld in verteerbare en onverteerbare koolhydraten. Voedingsvezels zijn onverteerbare koolhydraten, deze kunnen weer onderverdeeld worden in fermenteerbare, gedeeltelijk fermenteerbare en niet-fermenteerbare vezels. Fermenteerbare vezels worden in de dikke darm door bacteriën (gedeeltelijk) afgebroken tot vetzuren met een korte keten die energie leveren aan het lichaam. Niet-fermenteerbare vezels verlaten ongewijzigd de darm en leveren geen energie. Gemiddeld leveren voedingsvezels 2 kilocalorieën per gram.
Suikerstroop gemaakt van monosacchariden
Naast gewone suiker worden ook suikerstropen gebruikt in voedingsmiddelen. De verschillende soorten worden hieronder beschreven. Glucose-fructosestroop en high fructose corn syrup High fructose corn syrup (GFS) is een vloeibare zoetstof die is samengesteld uit verschillende suikers, met name glucose en fructose. Het fructosegehalte varieert van 5 tot 50 procent. Als het fructosegehalte hoger is dan 50 procent wordt gesproken van fructose maïssiroop (FGS).
In de Europese Unie worden GFS en FGS hoofdzakelijk gemaakt van graan- of maïszetmeel. In het eerste lichaam wordt glucosestroop gemaakt door zetmeelsplitsing toe te voegen (zetmeel is een glucosepolymeer), waarbij vrije glucosemoleculen worden gevormd. Vervolgens wordt een deel van deze moleculen enzymatisch omgezet in fructose – een proces dat isomerisatie wordt genoemd – totdat de gewenste glucose-fructoseverhouding is bereikt. In Europa worden FGS en GFS met een fructosegehalte van meer dan 10 procent in de Europese wetgeving ook wel aangeduid met isoglucose, afgeleid van het isomerisatieproces. invertsuiker Invertsuiker is een oplossing van gelijke hoeveelheden glucose en fructose. Invertsuiker wordt verkregen door de disacharide sacharose geheel of gedeeltelijk te splitsen in vrije glucose en vrije fructose. Dit gebeurt onder invloed van zuren of het enzym invertase.
